ΣΑΝΤΕ ΤΖΕΡΟΝΙΜΟ ΚΑΖΕΡΙΟ

 

Σάντε Τζερόνιμο Καζέριο (SanteGeronimoCaserio, MottaVisconti, 8 Σεπτεμβρίου 1873 – Lyons, 16 Αυγούστου 1894).

Ιταλός αναρχικός που σε ηλικία 21 ετών εκτέλεσε στην Λυών στις 24 Ιουνίου 1894 τον πρόεδρο της 3ης Γαλλικής Δημοκρατίας Καρνό.

ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Ο Καζέριο γεννήθηκε στο Μότα Βισκόντι (MottaVisconti) της Λομβαρδίας από φτωχή και πολύτεκνη αγροτική οικογένεια και ορφάνεψε μικρός από πατέρα, με αποτέλεσμα να φύγει μόλις 10 ετών παιδί για να αναζητήσει την τύχη του στο Μιλάνο, όπου έπιασε δουλειά σε ένα αρτοποιείο. Στην εφηβεία του ήλθε σε επαφή με τους αναρχικούς κύκλους της πόλης και τελικά, μετά την στρατιωτική του θητεία, προσχώρησε το 1891 στην ομάδα «Apè», έπειτα από την πρώτη στην Ιταλία και ματωμένη εργατική πρωτομαγιά της Πιάτσα Σάντα Κρότσε (PiazzaSantaCroce) της Ρώμης, ενώ σπούδασε μόνος του, βοηθούμενος από την σοσιαλίστρια δασκάλα και ποιήτρια Νέγκρι (AdaNegri, 1870 – 1945).

ΦΥΓΗ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Ο ομοϊδεάτης του δημοσιογράφος Πιέτρο Γκόρι (PietroGori, 1865 – 1911) τον έχει περιγράψει ως συμπονετικό και γενναιόδωρο και τον θυμόταν να μοιράζει στους άνεργους εργάτες έξω από την συνδικαλιστική έδρα «CameradelLavoro» ψωμί και αναρχικά φυλλάδια τυπωμένα με δικά του έξοδα, από τον φτωχό μισθό του. Συνελήφθηκε για πρώτη φορά το 1892 μετά από μία συγκέντρωση και έπειτα από λίγο υποχρεώθηκε να φύγει από την Ιταλία, όταν διατάχθηκε η σύλληψή του επειδή είχε μοιράσει αντιπολεμικές προκηρύξεις σε στρατιώτες. Ο Σάντε διέφυγε αρχικά στο Λουγκάνο (Lugano) της Ελβετίας, έμεινε για λίγο στην Γενεύη (Geneva) και εν συνεχεία πέρασε στην Γαλλία και κατέληξε στην Λυών (Lyons). Στην Γαλλία όμως, η κυβέρνηση είχε ήδη ενεργοποιήσει τους καταπιεστικούς νόμους (τους ειρωνικά αποκαλούμενους «Loisscélérates») που ακύρωναν στην πράξη τους νόμους του 1881 που εγγυώντο την ελευθερία του Τύπου, ενώ κατά τους πρώτους μήνες του 1894 η αστυνομία είχε κτυπήσει άγρια το εκεί αναρχικό κίνημα με αλλεπάλληλες επιδρομές σε σπίτια, έρευνες, ξυλοδαρμούς, συλλήψεις και φυλακίσεις.

ΤΟ ΚΤΥΠΗΜΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΝΟ


Ο Καζέριο μαχαιρώνει τον Καρνό

Κατά τις 9 το βράδυ της 24ης Ιουνίου 1894, μετά από την ομιλία του προέδρου της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας Σαντί Καρνό (MarieFrancoisSadiCarnot, 1837 – 1894) στα εγκαίνια της «Παγκόσμιας Έκθεσης» («ExpositionUniverselle») της Λυών, ο Σάντε εκδικήθηκε τον θάνατο των αναρχικών βομβιστών Ωγκύστ Βαγιάν (AugusteVaillant, 1861 – 1894) και Εμίλ Ανρύ (EmileHenry, 1872 – 1894), στους οποίους ο Καρνό είχε αρνηθεί να δώσει χάρη, επιτιθέμενος στην άμαξα του προέδρου και καρφώνοντάς τον κοντά στην καρδιά, με ένα μαχαίρι βαμμένο κόκκινο και μαύρο.

Ο Καρνό πέθανε μετά από δύο ώρες, όμως ο εκτελεστής δεν προσπάθησε να διαφύγει, αλλά έμεινε δίπλα στην άμαξα, φωνάζοντας «Ζήτω η Επανάσταση! Ζήτω η Αναρχία!», μέχρι που πιάστηκε από τους αστυνομικούς, ξυλοκοπήθηκε άγρια και κλείστηκε στις φυλακές. Όταν το πλήθος έμαθε ότι ο εκτελεστής ήταν Ιταλός, χίμηξε στα καταστήματα των οποίων οι ιδιοκτήτες ήσαν Ιταλοί και τα πυρπόλησε.

Η ΔΙΚΗ

Ο φυλακισμένος Σάντε βασανίστηκε για να αποκαλύψει τυχόν συνεργάτες του, όμως κράτησε το στόμα του κλειστό και επέμεινε ότι έδρασε μόνος. Ωστόσο, την επόμενη ημέρα της εκτέλεσης του Καρνό, η σύζυγός του είχε πάρει έναν φάκελο που περιείχε μία φωτογραφία του επίσης εκτελεσμένου στις 11 Ιουλίου 1892 αναρχικού Φρανσουά Ραβασόλ (Francois Claudius Koenigstein «Ravachol», 1859 – 1892) με το σημείωμα «Τον εκδικηθήκαμε!».


Ο Καζέριο δεμένος στην διάρκεια της δίκης

Οι κυβερνητικές εφημερίδες προσπάθησαν να περιγράψουν τον εκτελεστή του Καρνό σαν ψυχικά διαταραγμένο άτομο «που δεν κινείτο από καμμία απολύτως πολιτική φιλοσοφία», ανησυχώντας για τις επιπτώσεις εάν σχημάτιζε την εντύπωση ο λαός ότι υπήρχε όντως μία μειοψηφία αποφασισμένων έως θανάτου ανθρώπων που στρέφονταν ενάντια στην εξουσία. Τόσο στην Γαλλία όσο και στην Ιταλία άρχισε πάντως κυνήγι αναρχικών που θεωρούντο «συνεργάτες» του Σάντε Καζέριο. Κυνηγημένος από την ιταλική αστυνομία o Γκόρι υποχρεώθηκε να διαφύγει στην Ελβετία, ενώ η μόλις 17χρονη Μαρία Ρόντα (MariaRoda, συμμαθήτρια του Σάντε τότε που τους δίδασκε η Νέγκρι), συνελήφθη μαζί με μερικούς ακόμα ομοϊδεάτες της στο Μιλάνο.

Η δίκη του Σάντε Καζέριο έγινε στις 2 και 3 Αυγούστου. Εκεί, ο κατηγορούμενος ανέτρεψε την εικόνα του «ψυχικά διαταραγμένου» και άρθρωσε καθαρά πολιτικό λόγο στην απολογία του: «όταν η πολιτική εξουσία επιστρατεύει εναντίον μας τα όπλα, τις αλυσίδες και τα μπουντρούμια, τι πρέπει να κάνουμε εμείς οι αναρχικοί για να υπερασπιστούμε τις ζωές μας, να κάτσουμε μήπως κλεισμένοι στα σπίτια μας; Όχι βέβαια. Αντίθετα, θα της απαντάμε με τον δυναμίτη, την βόμβα το στιλέτο και το μαχαίρι. Με άλλα λόγια οφείλουμε να κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να καταστρέψουμε την πλουτοκρατία και τις κυβερνήσεις της». Λίγες ώρες αργότερα, του επιβλήθηκε η θανατική ποινή.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΜΑΝΙΟΛΑ

Το «Συμβούλιο Χαρίτων» απέρριψε στις 14 Αυγούστου όλες τις εκκλήσεις για ακύρωση της θανατικής του ποινής και τελικά τα ξημερώματα της 16ης Αυγούστου 1894 ο μόλις 21χρονος Σάντε οδηγήθηκε στην καρμανιόλα που είχε στηθεί έξω από τις φυλακές. Λίγο πριν κοπεί το κεφάλι του, φώναζε δυνατά: «Κουράγιο εξάδελφοι (σύντροφοι)! Ζήτω η Αναρχία!» («CoraggioCugini! EvvivalAnarchia!»).


Η εκτέλεση του Καζέριο στην καρμανιόλα

Σε επιστολή που έγραψε στην αδελφή του την παραμονή της καρατόμησής του, ο Σάντε έγραψε: «Όταν έφυγα για τον στρατό, πλησίασες στο κρεβάτι μου, έβαλες κάτι στο χέρι μου και έφυγες για την δουλειά σου. Έμεινα ακίνητος χωρίς να μιλάω, μετά έβαλα τα κλάματα σαν μωρό παιδί. Άνοιξα το χέρι μου και βρήκα μία λίρα. Και σκέφτηκα: η αδελφή σου που είναι τόσο νέα, δουλεύει όλη την μέρα για την άθλια πληρωμή των είκοσι λεπτών, όμως είναι πολύ ευχαριστημένη επειδή βοηθάει και ξαλαφρώνει λίγο την αγαπημένη μητέρα, στα έξοδα του σπιτιού, και η ευγενική της καρδιά στερήθηκε μία ολόκληρη λίρα γιατί ήξερε ότι δεν είχα λεφτά! Αυτό είναι το τελευταίο μου γράμμα, αγαπητή μου αδελφή. Όταν θα διαβάζεις αυτές τις λέξεις, το κεφάλι μου θα έχει πέσει κάτω από την λεπίδα! Μην πιστέψεις σε όσα σου πουν για μένα, ότι είμαι τάχα ένας δολοφόνος, αλλά σκέψου ότι πηγαίνω στο θάνατο για ένα μεγάλο ιδανικό. Σήμερα είσαι πάρα πολύ μικρή, όμως θα έρθει η ημέρα που θα υποχρεωθείς να παλέψεις και εσύ ενάντια στην αθλιότητα και τότε θα καταλάβεις γιατί πέθανε ο αδελφός σου. Σε χαιρετώ και σε φιλώ με όλη μου την καρδιά, σφίγγοντάς σου το χέρι. Ο αγαπημένος σου αδελφός, Σάντε Καζέριο».

ΤΑ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ

Ο Πιέτρο Γκόρι του αφιέρωσε μία συγκινητική μπαλάντα («LaballatadiSanteCaserio»), ενώ άγνωστοι ιταλοί αναρχικοί συνέθεσαν στην μνήμη του το τραγούδι «LinterrogatoriodiSanteCaserio» («Η ανάκριση του Σάντε Καζέριο»):

«Entra la corte, esamina il Caserio,
egli domanda se si era pentito.Cinque minuti mi avessero dato
un altro presidente avrei ammazzato.
Lo conoscete voi questo pugnale?
Sí che lo conosco, ci ha il manico arrotondo,
nel cuore di Carnot l’ho penetrato a fondo.
Li conoscete voi i vostri compagni?
Sí che li conosco, io son dellΑnarchia,
Caserio fa il fornaio, e non la spia»

 

«Οι δικαστές εισέρχονται, εξετάζουν τον Καζέριο,
και αν έχει μετανοιώσει τον ρωτάνε.
Πέντε λεπτά αν μου δίνονταν
έναν ακόμα πρόεδρο θα ‘χα σκοτώσει.
Αναγνωρίζεις αυτό το μαχαίρι;
Φυσικά, έχει στογγυλή την λαβή
και στην καρδιά του Καρνό βαθιά το ‘χω καρφώσει.
Αναγνωρίζεις συντρόφους σου;
Φυσικά, όμως ανήκω στην Αναρχία,
ο Καζέριο είναι φούρναρης, όχι καταδότης».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

 AndreNataf, «LaviequotidiennedesanarchistesenFrance, 1880 – 1910», Paris, 1992
 Διάφορες εφημερίδες και περιοδικά από το Αρχείο Κοινωνικής Ιστορίας